Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί, συνήθως βακτήρια του γαλακτικού οξέος, τα οποία εμπεριέχονται σε ζυμωμένα τρόφιμα ή σε συμπληρώματα διατροφής.
Η γενική αντίληψη περί βακτηρίων αφορά στην επικίνδυνη δράση τους στην ανθρώπινη υγεία. Ωστόσο, δεν είναι όλα τα βακτήρια καταστροφικά. Υπάρχουν και κάποια τα οποία συμβάλλουν ευεργετικά στην υγεία και προστατεύουν τον οργανισμό μας από μολύνσεις. Τέτοια βακτήρια ζουν στο πεπτικό μας σύστημα, το οποίο αποτελείται από εκατομμύρια ευεργετικά βακτήρια (εντερική χλωρίδα). Αυτά τα βακτήρια λειτουργούν ως φυσική άμυνα του οργανισμού και συμβάλλουν στη βέλτιστη υγεία.
Πώς συμβάλλουν το προβιοτικά στην υγεία μας;
Τα οφέλη στην υγεία μας από την κατάλληλη ισορροπία των προβιοτικών στο πεπτικό μας σύστημα είναι πολλά και αφορούν ένα μεγάλο εύρος καταστάσεων υγείας, από την διατήρηση του ανοσοποιητικού συστήματος μέχρι και την ικανοποιητική απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Αναλυτικότερα:
- Ενισχύουν του ανοσοποιητικό σύστημα μέσω της αναστολής ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών.
- Βοηθούν στην αντιμετώπιση νοσογόνων καταστάσεων, όπως η νόσος Crohn, οι κολίτιδες, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου κλπ.
- Βοηθούν στην καλύτερη απορρόφηση ασβεστίου, βιταμίνης Κ και Βιταμινών του συμπλέγματος Β.
- Δρουν ευεργετικά στην αντιμετώπιση μολυσματικών καταστάσεων (διάρροια).
- Συμβάλλουν ευεργετικά στην ομαλότερη διεξαγωγή της πέψης.
- Συμβάλλουν στη μείωση της LDL χοληστερόλης (κακή) και κατ’ επέκταση στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων.
- Βοηθούν στην ευκολότερη και γρηγορότερη αποκατάσταση της εντερικής χλωρίδας μετά την χρήση αντιβιοτικών.
Από τι εξαρτάται η σωστή αναλογία προβιοτικών στο πεπτικό μας σύστημα;
Η εντερική χλωρίδα διαφέρει από άτομο σε άτομο και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που σχετίζονται τόσο με τη διατροφή όσο και με τον τρόπο ζωής. Η κατάσταση της εντερικής χλωρίδας μπορεί να αλλάξει από παράγοντες όπως οι εξής:
- Πρόσληψη αντιβιοτικών
Τα αντιβιοτικά έχουν σκοπό να καταστρέψουν επικίνδυνα μικρόβια και βακτήρια, χωρίς όμως να μπορούν να διαχωρίσουν τα βακτήρια που έχουν ευεργετική δράση. Έτσι, τα αντιβιοτικά επιτίθενται και σε καλά βακτήρια καταστρέφοντας την εντερική χλωρίδα. - Έντονο στρες
Μελέτες έχουν δείξει ότι το έντονο στρες επηρεάζει αρνητικά την εύρυθμη λειτουργία του εντέρου. - Διατροφή
Μία διατροφή φτωχή σε φυτικές ίνες και πλούσια σε λιπαρά και αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εντερική χλωρίδα. - Τροφικές δηλητηριάσεις
όπως είναι η γαστρεντερίτιδα, οι οποίες μπορούν να αλλάξουν την κατάσταση του εντέρου.
Ποια τρόφιμα εμπεριέχουν προβιοτικά;
Τα προβιοτικά είναι μικροοργανισμοί οι οποίοι είτε εμπεριέχονται φυσικά σε ορισμένα τρόφιμα, είτε προκύπτουν ως προϊόντα ζύμωσης, είτε καλλιεργούνται και τα εμπλουτίζουν.
- Γιαούρτι
Το γιαούρτι παρασκευάζεται όταν σε παστεριωμένο γάλα προστεθούν δυο βακτηρία: το Streptococcus thermophilus και το Lactobacillus bulgaricus. Προσοχή απαιτείται κατά την αγορά γιαουρτιού στην ένδειξη «ζωντανή και ενεργή καλλιέργεια γιαούρτης», καθώς πολλά τρόφιμα υπόκεινται σε θερμική επεξεργασία και μετά την ζύμωση, με αποτέλεσμα να καταστρέφονται τα φιλικά βακτήρια. - Αρακάς
Μελέτες δείχνουν ότι ο αρακάς εμπεριέχει ένα ισχυρό προβιοτικό, το Leuconostoc mesenteroides. - Ξινολάχανο
Είναι πλούσιο σε βακτήρια, τα οποία προωθούν την εντερική υγεία και τονώνουν το αμυντικό σύστημα του οργανισμού. - Μαύρη σοκολάτα
Η μαύρη σοκολάτα εμπεριέχει εκτός από προβιοτικά και πρεβιοτικά. Τα πρεβιοτικά είναι φυτικές ίνες που τρέφουν τα φιλικά βακτήρια. - Κρασί και μπύρα
- Κεφίρ
Είναι ένα ρόφημα παρόμοιας σύστασης με το γιαούρτι. Ωστόσο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άτομα με ευαισθησία στην λακτόζη, καθώς έχει φανεί ότι μπορεί να γίνει ευκολότερα ανεκτό. - Πίκλες
Ζυμωμένο λαχανικό, το οποίο εμπεριέχει προβιοτικά μόνο στην περίπτωση που η διαδικασία της ζύμωσης έχει γίνει αποκλειστικά με νερό και αλάτι, χωρίς να έχει περάσει από θερμική επεξεργασία. - Μαλακά τυριά
Τα μαλακά ωριμασμένα τυριά όπως είναι το τσένταρ, η γκούντα και η παρμεζάνα, είναι τα μόνα τυριά που διατηρούν τα ευεργετικά βακτηρία που εμπεριέχουν.
«Άννα Κόμπου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος»