Αρτηριακή Υπέρταση

Γενικά για την αρτηριακή υπέρταση και τις επιπτώσεις της

Η αρτηριακή υπέρταση είναι μια από τις βασικότερες αιτίες καρδιαγγειακής νόσου. Αποκαλείται και «σιωπηλός δολοφόνος» καθώς συχνά δεν εμφανίζει συμπτωματολογία και μπορεί ξαφνικά να οδηγήσει σε καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί σημαντική αιτία θανάτου παγκοσμίως και το πρόβλημα διογκώνεται αφού μέχρι το 2025 αναμένεται πως 1,56 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα πάσχουν από αυτή.

Ως αρτηριακή πίεση ορίζεται η δύναμη που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών προκειμένου να εισχωρήσει στα διάφορα όργανα. Την υπέρταση χαρακτηρίζουν τα αυξημένα επίπεδα αρτηριακής πίεσης και πιο συγκεκριμένα τα επίπεδα συστολικής αρτηριακής πίεσης πάνω από 140 mm Hg και διαστολικής αρτηριακής πίεσης πάνω από 90 mm Hg, ενώ ως προ-υπέρταση ορίζονται τα επίπεδα συστολικής αρτηριακής πίεσης μεταξύ 120 και 139 mm Hg και διαστολικής αρτηριακής πίεσης μεταξύ 80 και 89 mm Hg.

Τα αυξημένα επίπεδα αρτηριακής πίεσης αποτελούν εξαιρετικά σημαντικό παράγοντα κινδύνου καρδιακής και νεφρικής νόσου, συμπεριλαμβανομένων του εμφράγματος, της στεφανιαίας νόσου, της καρδιακής και της ηπατικής ανεπάρκειας. Επίσης, άτομα με προ-υπέρταση έχουν αυξημένη πιθανότητα να αναπτύξουν υπέρταση και υπερβάλλον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε σχέση με αυτούς που έχουν φυσιολογικά επίπεδα αρτηριακής πίεσης  με συστολική πίεση κάτω από 120 mm Hg και διαστολική κάτω από 80 mm Hg.

Παράγοντες κινδύνου

Στους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης και δεν μπορούμε να παρέμβουμε ανήκουν οι παρακάτω:

• Ηλικία. Τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης τείνουν να αυξάνονται αναλογικά με την ηλικία.
• Φυλή ή εθνικότητα. Η μαύρη φυλή έχει περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξει υπέρταση από τη λευκή φυλή.
• Γενετική προδιάθεση.

Στους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου που μπορούμε να παρέμβουμε και σχετίζονται με τον τρόπο ζωής και διατροφής ανήκουν οι παρακάτω:

• Ανθυγιεινή διατροφή. Μια δίαιτα υψηλή σε νάτριο και χαμηλή σε κάλιο αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης.
• Σωματική αδράνεια. Η ελλιπής φυσική δραστηριότητα οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους και κατ’ επέκταση σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
• Παχυσαρκία. Η παχυσαρκία ορίζεται ως το υπερβάλλον σωματικό λίπος και σχετίζεται με υψηλά επίπεδα “κακής” χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων και με χαμηλά επίπεδα “καλής” χοληστερόλης. Συνεπώς ευνοεί την αύξηση των επιπέδων αρτηριακής πίεσης.
• Αλκοόλ. Η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ ημερησίως αυξάνει τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης.
• Κάπνισμα. Η νικοτίνη αυξάνει τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης και το μονοξείδιο του άνθρακα μειώνει τα επίπεδα οξυγόνου που μεταφέρει το αίμα για την οξυγόνωση των ιστών.
• Διαβήτης. Το 60% των ασθενών με διαβήτη εμφανίζουν υπέρταση κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Αντιμετώπιση της υπέρτασης

Πέρα από τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής φαίνεται πως κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής έχουν άριστα αποτελέσματα ως προς τη διαχείριση της υπέρτασης. Αυτές είναι η διακοπή του καπνίσματος, η μείωση του σωματικού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα, η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, η αύξηση της σωματικής άσκησης, η μείωση της πρόσληψης άλατος, η αυξημένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών και η μείωση του προσλαμβανόμενου διατροφικού λίπους. Πιο συγκεκριμένα στον πίνακα που παρατίθεται παρακάτω φαίνεται η μείωση που επιφέρουν κάποιες από αυτές τις τροποποιήσεις στη συστολική αρτηριακή πίεση.

Βιβλιογραφία

1. Kokubo, Y., K. Kamide, et al. (2008). “Impact of high-normal blood pressure on the risk of cardiovascular disease in a Japanese urban cohort: the Suita study.” Hypertension 52(4): 652-659.
2. Kearney, P. M., M. Whelton, et al. (2005). “Global burden of hypertension: analysis of worldwide data.” Lancet 365(9455): 217-223.
3. Vasan, R. S., A. Beiser, et al. (2002). “Residual lifetime risk for developing hypertension in middle-aged women and men: The Framingham Heart Study.” JAMA 287(8): 1003-1010.
4. Lloyd-Jones, D., R. Adams, et al. (2009). “Heart disease and stroke statistics–2009 update: a report from the American Heart Association Statistics Committee and Stroke Statistics Subcommittee.” Circulation 119(3): 480-486.
5. Nickey, W. A., C. Lenfant, et al. (2003). “The National High Blood Pressure Education Program: longtime partners with new strategies.” J Am Osteopath Assoc 103(6): 297-299.
6. “2003 European Society of Hypertension-European Society of Cardiology guidelines for the management of arterial hypertension.” J Hypertens 21(6): 1011-105