Γονιδιακος ελεγχος FTO Gene

Γονιδιακος ελεγχος FTO Gene

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής με την καθιστική ζωή, την έλλειψη άσκησης και το άγχος κάνει επιβεβλημένη την ισορροπημένη και σωστή διατροφή. Κομμάτι όμως της διατροφής είναι και ο μεταβολισμός της και κάπου εκεί εμπλέκεται το DNA μας. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το γονίδιο FTO (γονίδιο της παχυσαρκίας). Άτομα τα οποία φέρουν μεταλλάξεις του, έχουν Δείκτη Μάζας Σώματος (ΒΜΙ) 1,2 – 1,5 φορές υψηλότερο από τον υπόλοιπο πληθυσμό[1].

Ας δούμε όμως τα γεγονότα από την αρχή. Η παχυσαρκία αποτελεί μία πάθηση της εποχής μας και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως καθώς έχει υπολογιστεί ότι ευθύνεται για το 1/3 του αριθμού των θανάτων, που μεταφράζεται σε 1.000.000 μόνο στην Ευρώπη[2][3].

Αιτία εμφάνισης της είναι αφενός ο τρόπος ζωής και διατροφής του ατόμου και επιπλέον το γενετικό υπόβαθρο που επεμβαίνει στην ρύθμιση του μεταβολισμού των ατόμων. Στους γενετικούς παράγοντες που έχουν συσχετιστεί με την παχυσαρκία περιλαμβάνονται μεταλλάξεις σε περισσότερα από 41 γονίδια που εμπλέκονται στην ρύθμιση της όρεξης και του μεταβολισμού.

Παρά τον μεγάλο αριθμό των εμπλεκόμενων γονιδίων, την πλέον σημαντική επίδραση από το πλήθος αυτών των γονιδίων φέρει το γονίδιο FTO (FaT and Obesity gene).  Άτομα τα οποία φέρουν δύο  μεταλλαγμένα αντίγραφα του γονιδίου, έχει βρεθεί να έχουν αυξημένο βάρος κατά 3-4 κιλά έναντι του πληθυσμού ελέγχου και επιπλέον να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας εν συγκρίσει με τα άτομα που δεν φέρουν κανένα αντίγραφο.

Το γονίδιο FTO εδράζεται στο χρωμόσωμα 16 και η μετάλλαξη που επιδρά περισσότερο στον φαινότυπο του ατόμου είναι η rs9939609, και αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης της παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου ΙΙ όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:

Αλληλόμορφο Α/Α Α/Τ Τ/Τα
 Διαφοροποιημένη Πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας + 3x +2,4 x -1.76 x
Διαφοροποιημένη Πιθανότητα εμφάνισης τύπου ΙΙ Διαβήτη + 1,6 x 1,3 x -1,5 x

Επιπλέον, φαίνεται να έχει ισχυρή επίδραση και στο καθορισμό του δείκτη μάζας σώματος από την παιδική ηλικία ακόμα. Η ανίχνευση της μετάλλαξης γίνεται γρήγορα και κυρίως ανώδυνα καθώς το μόνο που απαιτείται είναι μία σταγόνα ξηρού αίματος σε ειδικές καρτέλες . Μήπως τελικά έχει έρθει η ώρα να δούμε αν τελικά δεν ευθύνεται μόνο η διατροφή μας για την εικόνα μας;

 

Βιβλιογραφία

  1. Frayling TM, Timpson NJ, Weedon MN, Zeggini E, Freathy RM, Lindgren CM, Perry JR, Elliott KS, Lango H, Rayner NW, Shields B, Harries LW, Barrett JC, Ellard S, Groves CJ, Knight B, Patch AM, Ness AR, Ebrahim S, Lawlor DA, Ring SM, Ben-Shlomo Y, Jarvelin MR, Sovio U, Bennett AJ, Melzer D, Ferrucci L, Loos RJ, Barroso I, Wareham NJ, Karpe F, Owen KR, Cardon LR, Walker M, Hitman GA, Palmer CN, Doney AS, Morris AD, Smith GD, Hattersley AT, McCarthy MI (2007).’’A common variant in the FTO gene is associated with body mass index and predisposes to childhood and adult obesity’’Science 316 
  2. Haslam DW, James WP (2005). «Obesity». Lancet 366(9492): 1197–20
  3. Tsigosa Constantine; Hainer, Vojtech; Basdevant, Arnaud; Finer, Nick; Fried, Martin; Mathus-Vliegen, Elisabeth; Micic, Dragan; Maislos, Maximo καιάλλοι. (April 2008).«Management of Obesity in Adults: European Clinical Practise Guidelines». The European Journal of Obesity 1 (2): 106–16.
  4. Sandholt CH, Hansen T, Pedersen O (2012). “Beyond the fourth wave of genome-wide obesity association studies”.NutrDiabetes 2: e

 

Asyra Pro

Asyra Pro

Το Asyra Pro είναι η απόλυτη συσκευή η οποία επιδιώκει να ορίσει ένα εξατομικευμένο, αναλυτικό και αποτελεσματικό σχέδιο για την επίτευξη της ισορροπίας του οργανισμού.

Πώς λειτουργεί;

Το Asyra Pro βασίζεται στον βιοσυντονισμό. Το σώμα μας είναι καλός αγωγός του ηλεκτρικού ρεύματος. Η βιο – ηλεκτρική εμπέδηση στο σώμα μας εξαρτάται από παράγοντες όπως η υγρασία δέρματος, το πάχος του λιπώδους ιστού, η επάρκεια υγρών κ.α. Το Asyra Pro μέσω των ηλεκτροδίων μεταφέρει στον οργανισμό πολύ χαμηλής έντασης ηλεκτρική ενέργεια με κωδικοποιημένες πληροφορίες. Οι πληροφορίες περνάνε μαζί με το ηλεκτρικό ρεύμα στο σώμα και ανάλογα με την αντίδραση του οργανισμού (αύξηση ή μείωση της εμπέδησης) προκύπτει και το αποτέλεσμα. Σε παρόμοιες αρχές λειτουργίας με τον βιοσυντονισμό βασίζεται σήμερα και η τεχνολογία λιπομέτρησης  ή ανάλυσης σύστασης σώματος.

Ποιες πτυχές ελέγχουμε μέσω του Asyra Pro;

Εύρος των πληροφοριών που συλλέγονται μέσω του Asyra Pro είναι τεράστιο. Συγκεκριμένα ο οργανισμός μπορεί να αξιολογηθεί σε πολλαπλά επίπεδα μερικά από τα οποία αναλύονται παρακάτω :

  • Η διατροφική εξισορρόπηση. Μέσω της συγκεκριμένης μέτρησης εντοπίζονται τροφές που προκαλούν υπερευαισθησία στον οργανισμό και διαταράσσουν την εύρυθμη λειτουργία του. Αυτό συνήθως σημαίνει ότι οι συγκεκριμένες τροφές προκαλούν επιβράδυνση του μεταβολικού ρυθμού και κατ’επέκταση οδηγούν σε συσσώρευση λίπους.
  • Ο οργανικός έλεγχος. Μέσω αυτής της μέτρησης εκτιμάται η κατάσταση των οργάνων και των συστημάτων του σώματος. Έτσι διερευνάται σε πολλαπλά επίπεδα η πιθανότητα που έχουν τα όργανα και τα συστήματα του σώματος να νοσήσουν.
  • Ο έλεγχος διατροφικών ελλείψεων. Η μέτρηση αυτή ανιχνεύει την επάρκεια και την πιθανή έλλειψη διαφόρων θρεπτικών συστατικών στον οργανισμό. Ταυτόχρονα συστήνεται το κατάλληλο διατροφικό συμπλήρωμα ανά περίπτωση.
  • Αλλεργικός έλεγχος. Μέσω της συγκεκριμένης μέτρησης εξετάζονται αλλεργίες ή ακόμα και υπερέκθεση σε τοξικές ουσίες οι οποίες μπορεί να βρίσκονται στα υλικά ή και στα τρόφιμα.
Μέτρηση Οξειδωτικού Στρες

Μέτρηση Οξειδωτικού Στρες

Οξειδωτικό Στρες: Ό,τι με τρέφει με καταστρέφει.

Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν την παραπάνω φράση για να περιγράψουν κυρίως πως το οξυγόνο που είναι η πηγή της ζωής για όλους τους έμβιους οργανισμούς έχει διττό και αντίθετο ρόλο στον κύκλο της ζωής. Από τη μία χαρίζει τη ζωή και από την άλλη είναι ένα πολύ δραστικό μόριο που προκαλεί κυτταρικές καταστροφές, είναι υπεύθυνο για τη γήρανση, τον κυτταρικό θάνατο και τελικά για την παρακμή του οργανισμού. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται μέσω της παραγωγής δραστικών μορίων που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα όλων των φυσιολογικών διεργασιών που λαμβάνουν χώρα στον ανθρώπινο οργανισμό (μεταβολισμός, αναπνοή, άσκηση).  Τα τοξικά αυτά μόρια στη συνέχεια απελευθερώνονται στην κυκλοφορία και μπορούν να βλάψουν κύτταρα, ιστούς και όργανα, μέσω της πρόκλησης οξείδωσης, ακριβώς όπως ένα μέταλλο σκουριάζει με τη φθορά του χρόνου. Γιατί όμως υπάρχουν αυτά τα μόρια; Ο λόγος είναι πως η παρουσία τους θωρακίζει τον οργανισμό από μολύνσεις και λοιμώξεις, γιατί οι ελεύθερες ρίζες βάλλουν τα κύτταρα των βακτηρίων που εισέρχονται στην κυκλοφορία και έτσι το άτομο αποφεύγει τη νόσο. Όπως όμως επιτίθενται στους μικροοργανισμούς και τους καταστρέφουν, έτσι ασκούν βλαπτική επίδραση και στα κύτταρα του οργανισμού, άρα είναι σκόπιμο να διατηρούνται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα.

Ο οργανισμός διαθέτει ομοιοστατικούς μηχανισμούς που μπορούν να διαχειριστούν και να απομακρύνουν σε ικανοποιητικό βαθμό αυτά τα μόρια και να εξασφαλίσουν την εύρυθμη λειτουργία και άρα την υγεία του οργανισμού. Οι ομοιοστατικοί αυτοί μηχανισμοί είναι τα πασίγνωστα αντιοξειδωτικά μόρια, που κυκλοφορούν και ως συμπληρώματα διατροφής. Τα αντιοξειδωτικά είναι και αυτά δραστικά μόρια που έχουν την ικανότητα να δεσμεύουν και έτσι να απενεργοποιούν τη δράση των ελεύθερων ριζών οξυγόνου. Γνωστά αντιοξειδωτικά είναι διάφορες βιταμίνες (με σημαντικότερες τη βιταμίνη C, τη βιταμίνη Ε, το σύμπλεγμα των βιταμινών Β, το φυλλικό οξύ, κλπ.), ιχνοστοιχεία (σελήνιο, ψευδάργυρος, κλπ.) και άλλες αντιοξειδωτικές ουσίες που συναντώνται στη φύση (ρεσβερατρόλη, λιπαρά οξέα, γλουταθειόνη κλπ.). Κάποια αντιοξειδωτικά μόρια παράγονται και αναγεννώνται από το ίδιο το σώμα, κάποια πρέπει να ληφθούν από την τροφή. Συνήθως ο συνδυασμός της παραγωγής και της κατανάλωσης αρκεί για να θωρακίσει τον οργανισμό από τις ελεύθερες ρίζες.  Σε συνθήκες όμως έντονου ψυχικού στρες, υπερβολικής μυϊκής καταπόνησης, ανθυγιεινής διατροφής και καπνιστικής δραστηριότητας, ο αριθμός αυτών των τοξικών μορίων μπορεί να αυξηθεί σε επικίνδυνο βαθμό, δημιουργώντας ακόμα πιο υψηλή συγκέντρωση ελευθέρων ριζών, το επονομαζόμενο οξειδωτικό στρες. Αυτοί οι παράγοντες, δεν οδηγούν όμως μόνο στην αύξηση του οξειδωτικού στρες, αλλά και στην ταυτόχρονη μείωση της ικανότητας του οργανισμού να αντιμετωπίζει τη συσσώρευση των ριζών, δηλαδή προκαλούν μειωμένη αντιοξειδωτική ικανότητα. Για παράδειγμα, όταν η διατροφή είναι φτωχή σε φρούτα και λαχανικά δεν παρέχεται η απαραίτητη ποσότητα αντιοξειδωτικών εξωγενώς, επομένως μειώνεται η αντιοξειδωτική ικανότητα. Από την άλλη, το κάπνισμα, εισαγάγει στο σώμα βλαβερές οξειδωτικές ουσίες που προάγουν την παραγωγή ελεύθερων ριζών, και έτσι εμφανίζεται οξειδωτικό στρες. Το αυξημένο οξειδωτικό στρες, και κυρίως ο συνδυασμός του με μειωμένη αντιοξειδωτική ικανότητα μπορούν να προκαλέσουν στο άτομο βλάβες όπως φλεγμονή, χρόνια νοσήματα και να προξενήσουν ακόμα και μόνιμες ζημιές στην υγεία (αυτοάνοσα νοσήματα, αθηροσκλήρωση, κ.ά).

Σήμερα, που η ζωή είναι πολύ απαιτητική, το άγχος έχει εκτοξευθεί στα ύψη και το περιβάλλον ολοένα και πιο μολυσμένο, καθίσταται ακόμα πιο επιτακτική η ανάγκη να λάβουμε μέτρα για να θωρακίσουμε τον οργανισμό μας από τις επιπτώσεις του οξειδωτικού στρες. Σύμμαχοι σε αυτήν την προσπάθεια είναι ο επαρκής και ποιοτικός ύπνος (μειώνει τις κατεχολαμίνες, ρυθμίζει την ορμονική δραστηριότητα, μειώνει τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση), η υγιεινή διατροφή (παρέχει βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, φυτικές ίνες για την εύρυθμη λειτουργία του εντέρου, βελτιώνει την έκκριση ινσουλίνης και την κυκλοφορούσα γλυκόζη), η συχνή άσκηση (ενεργοποιεί ορμόνες που μειώνουν το ψυχικό στρες, αυξάνει τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος και μειώνει συνολικά τη φλεγμονή) και η επαρκής ενυδάτωση (διευκολύνει τη μεταφορά σημάτων μεταξύ των κυττάρων, προκαλεί διούρηση με απομάκρυνση τοξικών ουσιών και βελτιώνει τη μνήμη, την αυτοσυγκέντρωση και τη διάθεση).

Τόσο το αυξημένο οξειδωτικό στρες, όσο και η μειωμένη αντιοξειδωτική ικανότητα μπορούν να αντιμετωπισθούν με το συνδυασμό αλλαγών στον τρόπο ζωής (υιοθέτηση σωματικής δραστηριότητας, βελτιστοποίηση των διατροφικών συνηθειών, αλλά και χρήση πολυβιταμινούχων ή αντιοξειδωτικών σκευασμάτων). Σημαντικό είναι πριν από οποιαδήποτε προσπάθεια να προηγηθεί η αξιολόγηση τόσο των επιπέδων οξειδωτικού στρες όσο και των επιπέδων της αντιοξειδωτικής ικανότητας. Αυτό πρέπει να προηγηθεί γιατί η χρήση αντιοξειδωτικών υπέρ του μέτρου και ειδικά σε άτομα χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα μπορεί να επιφέρει το αντίθετο αποτέλεσμα και να γίνει οξειδωτική, καθώς και αυτά είναι πολύ ισχυρά μόρια, και αν αυξηθεί πολύ η συγκέντρωσή τους, τότε το περιβάλλον καταλήγει οξειδωτικό.

Η αξιολόγηση των επιπέδων του οξειδωτικού στρες αλλά και των επιπέδων  αντιοξειδωτικής ικανότητας είναι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται εδώ και χρόνια στην κλινική πράξη, καθιστώντας τις μέτρηση πολύ αξιόπιστες. Η μέτρηση απαιτεί τη λήψη αίματος (είτε φλεβικό είτε τριχοειδικό από το δάχτυλο). Η δεύτερη, πραγματοποιείται στο πρότυπο διαιτολογικό τμήμα της Cosmetic Derma Medicine από εξειδικευμένες διαιτολόγους, και τα αποτελέσματα είναι άμεσα διαθέσιμα εντός 15 λεπτών. Για να πραγματοποιηθεί η παραπάνω μέτρηση θα πρέπει να προηγηθεί σχετική προετοιμασία από τον εξεταζόμενο ώστε να πάρει αξιόπιστα αποτελέσματα. Η προετοιμασία έχει ως εξής:

  • Αποχή από κάπνισμα για 4 ώρες πριν τη μέτρηση.
  • Αποχή από τρόφιμα και ποτά για 4 ώρες πριν τη μέτρηση.
  • Αποχή από τη λήψη νερού για 2 ώρες πριν τη μέτρηση.
  • Αποχή από έντονη σωματική δραστηριότητα για 24 ώρες πριν τη μέτρηση.

Αν έχουν τηρηθεί οι παραπάνω συνθήκες, τότε μπορεί να πραγματοποιηθεί η μέτρηση και η διαδικασία είναι πάρα πολύ απλή. Ο διαιτολόγος αξιολογεί τα αποτελέσματα και προτείνει στο άτομο την κατάλληλη αλλαγή στον τρόπο διατροφής του για να επιτύχει τη ρύθμιση του οξειδωτικού στρες. Η προσέγγιση και οι αλλαγές που θα προταθούν εξαρτώνται από το προφίλ του ατόμου και τα αποτελέσματα της μέτρησης. Ένα άτομο  που έχει αυξημένο στρες αλλά ικανοποιητική αντιοξειδωτική ικανότητα θα έχει διαφορετική αντιμετώπιση από ένα άτομο που έχει φυσιολογικό οξειδωτικό στρες και μειωμένη οξειδωτική ικανότητα. Το άτομο που έχει και τα δύο φυσιολογικά θα λάβει ενημέρωση για τους τρόπους διατήρησης της καλής του υγείας, ενώ το άτομο που έχει προβληματικά και τα δύο μέρη της εξίσωσης, είναι πολύ πιθανό να λάβει ένα προτεινόμενο σχήμα που θα περιλαμβάνει και χρήση συμπληρωμάτων. Τα ευχάριστα νέα: εντός ενός τριμήνου, μπορεί ένα άτομο χωρίς χρόνια νόσο να βελτιστοποιήσει τις τιμές του και στις δύο μετρήσεις εάν ακολουθήσει τις οδηγίες που θα του προτείνει η διαιτολόγος. Ενδέχεται να χρειαστεί και περαιτέρω διερεύνηση σε περίπτωση ακραίων τιμών στις μετρήσεις, και τότε, η κλινική διαιτολόγος θα σας προτείνει την κατάλληλη ιατρική ειδικότητα για να απευθυνθείτε.

Περιστατικό άνδρα 53 ετών:

10/12/2014: Πολύ χαμηλά αντιοξειδωτική ικανότητα (938), αλλά φυσιολογικό οξειδωτικό στρες.

Προτάθηκε λήψη διπλού συμπληρώματος και συγκεκριμένη διατροφική οδηγία και το άτομο επανέλαβε τη μέτρηση μετά από 5 εβδομάδες.

17/01/2015: Χαμηλή αντιοξειδωτική ικανότητα (1634, αύξηση κατά 74%),και ακόμα πιο μειωμένο οξειδωτικό στρες.

Η χρήση συμπληρωμάτων είναι βέλτιστη όταν επιλέγεται το ιδανικό πλάνο για το συγκεκριμένο άτομο. Αυτό δεν είναι απλή διαδικασία, καθώς το πλήθος των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων είναι τεράστιο, αλλά και δεν μπορούν όλα να μετρηθούν στο αίμα. Γι’ αυτό το σκοπό, μπορεί να συνδυαστεί ο έλεγχος βιταμινών και ιχνοστοιχείων ASYRA,  το οποίο προτείνει ένα πλήθος συμπληρωμάτων για το άτομο, και από αυτά η κλινική διαιτολόγος επιλέγει το βέλτιστο σχήμα.

Η μέτρηση του οξειδωτικού στρες και της αντιοξειδωτικής ικανότητα πραγματοποιείται με τον αναλυτή τελευταίας τεχνολογίας FRAS 4 EVOLVO με τη διαδικασία που επεξηγείται στο βίντεο.

Ανάλυση Σύστασης Σώματος

Ανάλυση Σύστασης Σώματος

Η ανάλυση σύστασης σώματος επί της ουσίας είναι η συλλογή πληροφοριών σχετικά με τα στοιχεία τα οποία αποτελούν την άλιπη και λιπώδη μάζα του οργανισμού. Τα σύνολο της άλιπης και λιπώδους μάζας συνιστούν το συνολικό σωματικό μας βάρος.

Η άλιπη μάζα περιλαμβάνει τα οστά, την μυϊκή μάζα, το νερό του σώματος (ενδοκυττάριο και εξωκυττάριο) καθώς και συνδετικούς και οργανικούς ιστούς. Η λιπώδης μάζα από την άλλη περιλαμβάνει το δομικό και αποθηκευτικό λίπος. Στο δομικό λίπος περιλαμβάνεται το λίπος των οργάνων και ιστών όπως συκώτι, μαστικοί αδένες, πνεύμονες κ.α., ενώ το αποθηκευτικό λίπος βρίσκεται κυρίως στον λιπώδη ιστό.

Γιατί πρέπει να κάνουμε ανάλυση σύστασης σώματος;

Η πληροφορία του σωματικού μας βάρους από μόνη της έχει πολύ μικρή σημασία καθώς δεν μας δίνει καμία ουσιαστική πληροφορία για την δυναμική του μυϊκού συστήματος, για την ποσότητα λίπους  και την κατάσταση υγείας. Για τον σχεδιασμό ενός πραγματικά χρήσιμου διαιτολογίου, επομένως, δεν θα πρέπει να βασιστούμε στο σύνολο βάρους που προκύπτει από μια απλή ζυγαριά στο σπίτι ή στο φαρμακείο.

Αντίθετα, με την ανάλυση σύστασης σώματος δίνεται η δυνατότητα να αξιολογήσουμε το ποσοστό λίπους, μυϊκής μάζας και υγρών και με βάση αυτές τις πληροφορίες να προβούμε στον άψογο σχεδιασμό εξατομικευμένου διαιτολογίου που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες του κάθε οργανισμού και θα επιφέρει τα βέλτιστα αποτελέσματα.  Συνεπώς αυτό που έχει σημασία ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος της  παχυσαρκίας και όσων συνεπειών συνδέονται με εκείνη (υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτης, χοληστερίνη, αρτηριοσκλήρωση, αναπνευστικά προβλήματα κ.α.), είναι η αναλογία άλιπης και λιπώδους μάζας και όχι το συνολικό βάρος.

 Τι μετράμε στην ανάλυση σύστασης σώματος;

Με τη τμηματική ανάλυση σύστασης σώματος υπολογίζεται:

  • Συνολικό ποσοστό λίπους στο σώμα.
  • Ποσοστό λίπους σε 5 διαφορετικά τμήματα στο σώμα (κορμός, δεξί χέρι, αριστερό χέρι, δεξί πόδι, αριστερό πόδι)
  • Μυϊκή μάζα σε όλο το σώμα αλλά και ξεχωριστά σε 5 διαφορετικά τμήματα του σώματος (κορμός, δεξί χέρι, αριστερό χέρι, δεξί πόδι, αριστερό πόδι).
  • Καθαρή πρωτεΐνη στους μύες και μυϊκή επίδοση.
  • Ισορροπία μυϊκής επίδοσης μεταξύ των άκρων του σώματος.
  • Ισορροπία λιπώδους ιστού μεταξύ των άκρων του σώματος.
  • Κυτταρική υγεία σε όλο το σώμα αλλά και σε κάθε άκρο ξεχωριστά.
  • Επίπεδα υδάτωσης στο σώμα, όχι μόνο συνολικά, αλλά και κατ’αναλογία ενδοκυττάριων και εξωκυττάριων υγρών.
  • Σπλαχνικό λίπος, το οποίο προδιαθέτει για μεταβολικά νοσήματα.
  • Μεταβολική Ηλικία του εξεταζόμενου (ορίζεται η πραγματική ηλικία σώματος).

Τι πρέπει να προσέξω πριν την ανάλυση σύστασης σώματος;

Πριν την ανάλυση σύστασης σώματος θα πρέπει το εξεταζόμενο άτομο να έχει τηρήσει της παρακάτω συνθήκες έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί το ποσοστό σφάλματος κατά την μέτρηση. Οι συνθήκες που πρέπει να τηρηθούν είναι:

  • 12 ώρες πριν από τη μέτρηση να μην έχει ασκηθεί
  • 4 ώρες πριν από τη μέτρηση ο εξεταζόμενος να μην έχει καταναλώσει τροφή ή υγρά
  • Οι γυναίκες την ημέρα της μέτρησης να μην έχουν περίοδο
  • 8 ώρες πριν από την μέτρηση να μην έχει καταναλωθεί αλκοόλ
Μεταβολισμός

Μεταβολισμός

Μεταβολισμός & Ισοζύγιο ενέργειας

Κάθε οργανισμός έχει ανάγκη να προσλαμβάνει και να δαπανά ενέργεια (θερμίδες) για να διατηρηθεί στη ζωή. Ως μεταβολισμό, ονομάζουμε το σύνολο των χημικών διαδικασιών που λαμβάνουν χώρα στο σώμα μας για να επιτύχουν αυτό το σκοπό. Η ενεργειακή δαπάνη για τους ανθρώπους αποτελείται από τρεις παραμέτρους: το βασικό μεταβολισμό ή μεταβολισμό ηρεμίας, την τροφογενή θερμογένεση και την δαπάνη για φυσική δραστηριότητα.

Ισοζύγιο ενέργειας ονομάζουμε την ισορροπία μεταξύ προσλαμβανόμενης και δαπανώμενης ενέργειας. Η προσλαμβανόμενη ενέργεια προέρχεται από την τροφή και η δαπανώμενη από τις καύσεις του μεταβολισμού. Όταν το ισοζύγιο είναι θετικό, υπάρχει πλεόνασμα προσλαμβανόμενης ενέργειας και άρα το σώμα αναγκάζεται να την αποθηκεύσει σε μορφή λίπους, στο λιπώδη ιστό. Για να υπάρχει απώλεια βάρους και άρα καύση του λίπους, το ισοζύγιο θα πρέπει να είναι αρνητικό, είτε με μείωση της λήψης τροφής ή με αύξηση της ενεργειακής δαπάνης, κυρίως μέσω της αύξησης φυσικής δραστηριότητας.

Βασικός Μεταβολισμός

Πρόκειται για την ελάχιστη ενέργεια που χρειάζεται το σώμα για να λειτουργεί σε απόλυτη ηρεμία, δηλαδή για την λειτουργία των ζωτικών οργάνων όπως ο εγκέφαλος, η καρδιά και οι πνεύμονες. Ο βασικός μεταβολισμός αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό της ημερήσιας ενεργειακής δαπάνης (60-75%) για τους περισσότερους ανθρώπους  που δεν έχουν πολύ έντονη φυσική δραστηριότητα.

Ο Βασικός Μεταβολισμός μπορεί να διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο, καθώς εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Μερικοί από αυτούς είναι οι παρακάτω:

  • Μέγεθος σώματος. Oι άνθρωποι με μεγαλύτερο μέγεθος (π.χ. ύψος) έχουν κατά κανόνα υψηλότερο βασικό μεταβολισμό.
  • Σύσταση σώματος. Ως σύσταση σώματος εννοούμε τα ποσοστά λιπώδους ιστού και άλιπης μάζας στο σώμα μας. Η άλιπη μάζα του σώματος περιλαμβάνει τον μυϊκό και συνδετικό ιστό, τα ζωτικά όργανα, το νερό και τα οστά. Η άλιπη μάζα καταναλώνει σημαντικά περισσότερη ενέργεια, καθώς οι μύες και τα όργανα βρίσκονται διαρκώς σε λειτουργία ακόμη και στην ηρεμία, ενώ ο λιπώδης ιστός χρησιμεύει ως αποθήκη ενέργειας και άρα δεν δαπανά πολλή ενέργεια ο ίδιος. Πρακτικά, αν δύο άνθρωποι έχουν κοινά χαρακτηριστικά ύψους, βάρους και ηλικίας, αλλά διαφέρουν ως προς τη σύσταση σώματος, αυτός με το μεγαλύτερο ποσοστό μυϊκού ιστού θα έχει και υψηλότερο βασικό μεταβολισμό, δηλαδή θα χρειάζεται περισσότερη ενέργεια για τις βασικές λειτουργίες του. Γι’ αυτό το λόγο, η σύσταση σώματος είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τις ενεργειακές ανάγκες του ατόμου.
  • Ηλικία. Τα παιδιά, λόγω της ανάπτυξης έχουν μεγαλύτερο βασικό μεταβολισμό ανά μονάδα επιφάνειας σώματος σε σχέση με τους ενήλικες. Επίσης, οι ηλικιωμένοι έχουν μικρότερο βασικό μεταβολισμό, κυρίως λόγω της απώλειας μυϊκής μάζας που επέρχεται κατά το γήρας, αλλά και των μειωμένων ζωτικών λειτουργιών. Γενικά, και στα δύο φύλα, σε κάθε δεκαετία υπολογίζεται ελάττωση του βασικού μεταβολισμού κατά 2-3%, αναλόγως το πόσο γυμνασμένο είναι το άτομο.
  • Φύλο. Οι άντρες έχουν, συνήθως, μεγαλύτερο μέγεθος σώματος και περισσότερη μυϊκή μάζα και επομένως μεγαλύτερο βασικό μεταβολισμό.
  • Φυσιολογικές αλλαγές. Σε γυναίκες, η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός αυξάνουν τις ενεργειακές ανάγκες, ενώ η εμμηνόπαυση τις μειώνει.
  • Ψυχολογία. Ιδιαίτερα το στρες, αλλά και άλλες έντονες ψυχολογικές καταστάσεις μπορούν να αυξήσουν το βασικό μεταβολισμό.
  • Ορμόνες. Οι κυριότερες ορμόνες που επηρεάζουν άμεσα το βασικό μεταβολισμό είναι αυτές του θυρεοειδή αδένα. Σε κατάσταση υπερθυρεοειδισμού, ο βασικός μεταβολισμός μπορεί ακόμη και να διπλασιαστεί, ενώ στον υποθυρεοειδισμό, μπορεί να μειωθεί ακόμα και 50%. Επομένως, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε εάν υπάρχει δυσλειτουργία του θυρεοειδή αδένα, καθώς μπορεί να δυσχεραίνει τον έλεγχο του βάρους.
  • Θερμοκρασία περιβάλλοντος. Οι ακραίες θερμοκρασίες, όπως το ψύχος ή ο καύσωνας μπορούν να αυξήσουν το βασικό μεταβολισμό, διότι το σώμα προσπαθεί να προσαρμοστεί και να διατηρήσει την δική του θερμοκρασία σταθερή.

Τροφογενής θερμογένεση

Μετά τη λήψη τροφής, το σώμα βρίσκεται σε διαδικασία πέψης όπου λαμβάνουν χώρα πολλές μηχανικές (κίνηση γαστρεντερικού σωλήνα) και χημικές λειτουργίες (διάσπαση και απορρόφηση τροφής) για τις οποίες απαιτείται ενέργεια και παράγεται θερμότητα. Η τροφογενής θερμογένεση ευθύνεται για το 10% της δαπανώμενης ενέργειας καθημερινά και είναι σημαντικό κατά τη μέτρηση του βασικού μεταβολισμού να μην είναι ενεργή η διαδικασία της πέψης.

Φυσική Δραστηριότητα

Κάθε κίνηση εκτός της ηρεμίας δαπανά επιπλέον ενέργεια και επομένως, όσο πιο έντονη η άσκηση τόσο μεγαλύτερες οι ενεργειακές ανάγκες για να επιτευχθεί. Γι’ αυτό το λόγο, προτείνεται η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας όταν επιθυμούμε απώλεια βάρους.

Μέτρηση Βασικού Μεταβολικού Ρυθμού (ενεργειακές ανάγκες 24ώρου)

Η μέτρηση του Βασικού Μεταβολισμού είναι πολύ χρήσιμη, διότι οι παράγοντες που τον επηρεάζουν ποικίλουν από άτομο σε άτομο. Επομένως, ο κάθε ένας έχει το δικό του μεταβολικό ρυθμό, με βάση τα δικά του χαρακτηριστικά. Με τη μέτρηση του Βασικού Μεταβολισμού, ο διαιτολόγος μπορεί να υπολογίσει πολύ καλύτερα και ακριβέστερα τις ανάγκες του ατόμου σε ενέργεια και άρα να ελέγξει αποτελεσματικότερα την απώλεια βάρους, με σωστή μείωση της ενεργειακής πρόσληψης κατά την κατάρτιση του διαιτολογίου.

Ο ακριβέστερος τρόπος μέτρησης είναι η άμεση θερμιδομετρία που όμως απαιτεί ακριβά μηχανήματα και ειδικά διαμορφωμένους χώρους που μετράνε την θερμότητα που εκπέμπεται από το σώμα στο 24ώρο. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται κυρίως για ερευνητικούς σκοπούς και όχι στην καθημερινή πράξη.

Ο συνηθέστερος τρόπος, προσεγγιστικού υπολογισμού του Βασικού Μεταβολισμού είναι οι ειδικές εξισώσεις που λαμβάνουν υπόψιν το βάρος, ύψος και την ηλικία. Οι εξισώσεις αυτές, έχουν μεν καλό βαθμό αξιοπιστίας, όπως έχουν δείξει πολλές μελέτες, όμως δεν είναι αρκετά εξατομικευμένες, καθώς δεν λαμβάνουν υπόψιν την σύσταση σώματος και τους υπόλοιπους παράγοντες που επηρεάζουν το βασικό μεταβολισμό.

Η καλύτερη, ευρέως διαθέσιμη μέθοδος μέτρησης του Βασικού Μεταβολισμού είναι η έμμεση θερμιδομετρία, όπου με ειδικό μηχάνημα ανάλυσης αερίων, γίνεται μέτρηση των καύσεων του σώματος, δίνοντας ένα πολύ ακριβέστερο αποτέλεσμα για τις ενεργειακές ανάγκες του ατόμου. Η μέτρηση των καύσεων επιτυγχάνεται με την καταγραφή της αναπνοής του ατόμου και πιο συγκεκριμένα της ποσότητας οξυγόνου που εισπνέεται και της ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα που αποβάλλεται από το σώμα, αποτέλεσμα των μεταβολικών καύσεων που λαμβάνουν χώρα στον οργανισμό.

Το μηχάνημα που χρησιμοποιείται στην κλινική Cosmetic Derma Medicine είναι το Fitmate GS – CANOPY. Ο εξεταζόμενος ξαπλώνει στο κρεβάτι και τοποθετείται ο ειδικός θόλος (canopy) που καταγράφει την ανταλλαγή αερίων του χρήστη και τυπώνει το αποτέλεσμα των ενεργειακών αναγκών του 24ώρου. Η διαδικασία αυτή διαρκεί μερικά λεπτά και είναι εντελώς ανώδυνη και ακίνδυνη, καθώς ο χρήστης απλώς βρίσκεται σε ηρεμία και αναπνέει φυσιολογικά. Ο θόλος του Fitmate GS έχει το πλεονέκτημα ότι καλύπτει όλο το κεφάλι μέχρι τους ώμους, που κάνει τη χρήση του πιο άνετη και μειώνει τα περιθώρια λανθασμένης τοποθέτησης. Επιπλέον, το Fitmate GS διαθέτει και τυποποιημένα τεστ (Δείκτη Μάζας Σώματος, περιφέρειες και αναλογίες σώματος, καρδιαγγειακά χαρακτηριστικά και σύσταση σώματος) για τη σύνταξη ολοκληρωμένης αναφοράς για τον χρήστη.

Για να γίνει σωστά η μέτρηση του Βασικού Μεταβολισμού, θα πρέπει να τηρηθούν κάποιες συνθήκες, ώστε να μην έχει επηρεαστεί το αποτέλεσμα από παράγοντες που αλλάζουν το βασικό μεταβολικό ρυθμό. Ο χρήστης θα πρέπει να μην έχει ασκηθεί το τελευταίο 24ώρο και να μην έχει καπνίσει, να μην έχει καταναλώσει καφεΐνη και τροφή τις τελευταίες 4 ώρες.